Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đề cao vai trò, tầm quan trọng của công tác dân vận đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng nước ta. Công tác dân vận từng thời kỳ cách mạng có những nội dung, phương thức khác nhau, nhưng đều hướng đến mục tiêu quan trọng đó là tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng và nhân dân, củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân với Đảng; vận động, thu hút rộng rãi các tầng lớp nhân dân, khơi dậy tinh thần yêu nước, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc cho quá trình phát triển đất nước.

Đồng chí Đỗ Việt Anh, TVTU, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh chủ trì hội thảo "Đổi mới công tác nắm tình hình nhân dân, tham gia giải quyết các vấn đề phát sinh ở cơ sở". Ảnh: Đức Lam

Cách đây 92 năm, sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, từ ngày 14 đến 31/10/1930, tại Hương Cảng (Trung Quốc), Hội nghị Trung ương lần thứ nhất đã thông qua Luận cương Chính trị, Điều lệ Đảng và Án nghị quyết về: Công nhân vận động; Nông dân vận động; Cộng sản Thanh niên vận động; Phụ nữ vận động; Quân đội vận động; Vấn đề cứu tế và Hội phản đế đồng minh. 

Nghị quyết của Trung ương chỉ rõ: "Trong các đảng bộ (từ thành ủy và tỉnh ủy) phải tổ chức ra các ban chuyên môn về giới vận động". Từ tháng 10/1930, hệ thống ban chuyên môn về các giới vận động của Đảng bao gồm: công vận, nông vận, thanh vận, phụ vận, quân đội vận, Mặt trận Phản đế được ra đời làm nhiệm vụ tổ chức, tập hợp lực lượng, giáo dục, vận động quần chúng nhân dân tham gia các phong trào cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. 

Sau Cách mạng Tháng Tám 1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bài báo Dân vận đăng trên Báo Sự thật số ra ngày 15/10/1949. Tháng 10/1999, trên cơ sở đề nghị của Ban Dân vận Trung ương, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa VIII đã quyết định lấy ngày 15/10 hàng năm là Ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng và là "Ngày Dân vận của cả nước".

Đảng ta luôn xác định: Dân vận và công tác dân vận là nhiệm vụ có ý nghĩa chiến lược đối với toàn bộ sự nghiệp cách mạng nước ta, là điều kiện quan trọng bảo đảm cho sự lãnh đạo của Đảng và củng cố mối quan hệ máu thịt giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc của nhân dân ta trong điều kiện hội nhập quốc tế càng đòi hỏi phải phát huy cao độ khối đoàn kết và sức mạnh toàn dân tộc, kết hợp với sức mạnh của thời đại, đưa đất nước thực hiện thành công công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. 

Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: "Trong mọi công việc của Đảng và Nhà nước, phải luôn quán triệt sâu sắc quan điểm "dân là gốc", thật sự tin tưởng, tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, kiên trì thực hiện phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". Thấm nhuần và vận dụng những quan điểm, tư tưởng đó, những năm qua, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành nhiều nghị quyết, chương trình, đề án để lãnh đạo, chỉ đạo công tác dân vận của hệ thống chính trị; chỉ đạo đồng bộ, toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, đảm bảo an ninh, quốc phòng và xây dựng hệ thống chính trị; tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc ở cơ sở; quan tâm chỉ đạo việc phát triển đảng viên, đoàn viên, hội viên và thành lập các tổ chức đảng, đoàn thể trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước; chủ động tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với nhân dân; quan tâm công tác đào tạo, bồi dưỡng, kiện toàn, bố trí đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận… 

Bằng những định hướng lãnh đạo đúng đắn, với phương châm thiết thực, cụ thể, sâu sát, toàn diện đã góp phần củng cố, tăng cường, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân, giữ vững ổn định chính trị, đảm bảo an ninh quốc phòng, thúc đẩy kinh tếxã hội phát triển, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị đề ra. 

Công tác dân vận của chính quyền được tăng cường và có nhiều chuyển biến. HĐND các cấp đã không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng các kỳ họp, nâng cao hiệu quả hoạt động chất vấn, hoạt động tiếp xúc cử tri. UBND các cấp đã kịp thời cụ thể hóa các chỉ thị, nghị quyết, kết luận của Trung ương, của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh thành cơ chế, chính sách phù hợp với thực tiễn ở địa phương.

Đặc biệt đã tăng cường công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, đề xuất của công dân và doanh nghiệp; tập trung chỉ đạo thực hiện các dự án trọng tâm của tỉnh, các chương trình, đề án phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo, tập trung cải cách hành chính, xây dựng chính quyền điện tử, siết chặt kỷ cương, kỷ luật trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức. Công tác dân vận của lực lượng vũ trang đạt nhiều kết quả.

Cán bộ, chiến sỹ lực lượng vũ trang trong tỉnh tích cực tham gia các hoạt động dân vận, tăng cường mối đoàn kết quân dân; thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế đi đôi với củng cố quốc phòng, an ninh, góp phần thực hiện tốt chính sách hậu phương quân đội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, tệ nạn xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh.

Công tác dân vận của MTTQ và các tổ chức chính tri - xã hội tiếp tục được đẩy mạnh. Nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng tiếp tục được đổi mới theo hướng sát cơ sở; nâng cao hiệu quả giám sát, phản biện, góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên và nhân dân. 

Ban Dân vận Tỉnh ủy đã thực hiện tốt chức năng tham mưu, hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, phát huy vai trò là trung tâm phối hợp với các sở, ban, ngành, MTTQ, các đoàn thể, các huyện, thành phố trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ công tác dân vận. 

Hệ thống dân vận các cấp có nhiều đổi mới, bám sát chương trình công tác của cấp ủy; chủ động, sáng tạo thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm, những việc mới, việc khó; triển khai ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động công tác dân vận; làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền và phối hợp tham mưu giải quyết có hiệu quả công tác tôn giáo, dân tộc, từng bước đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp nhân dân.

Tập trung đẩy mạnh các phong trào thi đua, các cuộc vận động, nhất là phong trào thi đua "Dân vận khéo" ngày càng đi vào chiều sâu, có trọng tâm, huy động được nhiều nguồn lực trong nhân dân, tiêu biểu như các mô hình "Dân vận khéo" trong xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; vệ sinh môi trường, xử lý rác thải; xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư… 

Đến nay, toàn tỉnh đã có 3.035 mô hình, điển hình "Dân vận khéo" trên các lĩnh vực, trong đó: 1.255 mô hình thuộc lĩnh vực kinh tế; 1.207 mô hình thuộc lĩnh vực văn hóa - xã hội; 328 mô hình thuộc lĩnh vực an ninh - quốc phòng; 245 mô hình thuộc lĩnh vực xây dựng hệ thống chính trị. 

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác dân vận trong giai đoạn mới, hệ thống Dân vận của tỉnh cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung sau: 

Một là, tham mưu triển khai thực hiện, kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết các văn bản của Trung ương, của tỉnh về công tác dân vận, trọng tâm là Nghị quyết số 25-NQ/TW ngày 03/6/2013 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về "Tăng cường và đổi mới sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận trong tình hình mới"; Quy chế công tác dân vận trong hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; Đề án "Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác dân vận trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, giai đoạn 2021-2025"; Thông tri về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận của các cơ quan Nhà nước các cấp tỉnh Ninh Bình… 

Đề cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, lãnh đạo, nhất là người đứng đầu đối với công tác dân vận. Tiếp tục chỉ đạo, thực hiện tốt các quy định về công tác tiếp dân, đối thoại trực tiếp với dân; kịp thời giải quyết phản ánh, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của nhân dân. Quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết, tháo gỡ những vấn đề cụ thể liên quan đến đời sống, sản xuất của nhân dân. 

Hai là, nâng cao hiệu quả thực chất công tác dân vận của các cơ quan Nhà nước và chính quyền các cấp. Tập trung đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao đạo đức công vụ; triển khai các giải pháp nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI). Phát huy vai trò, sự tham gia của nhân dân trong xây dựng, ban hành, tổ chức thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh. 

Nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động tiếp xúc cử tri, hoạt động giám sát, tiếp dân, đối thoại, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị của nhân dân; chỉ đạo thực hiện nghiêm túc các quy định về đạo đức công vụ kết hợp tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra. Thực hiện hiệu quả Chương trình phối hợp giữa Ban Dân vận, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội với UBND, các sở, ngành và lực lượng vũ trang. 

Ba là, nâng cao hiệu quả thực hiện dân chủ trực tiếp, dân chủ đại diện; trọng tâm là nâng cao chất lượng thực hiện quy chế dân chủ ở các loại hình cơ sở. Tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa, thực hiện tốt vai trò "Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội làm nòng cốt" để nhân dân làm chủ; thực hiện tốt phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng". 

Bốn là, hệ thống dân vận, MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp tích cực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động theo hướng rõ việc, có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực, hiệu quả. Làm tốt công tác tham mưu, phối hợp trong chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ công tác dân vận; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực về trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ làm công tác dân vận, đặc biệt là kỹ năng tham mưu giúp cấp ủy trong việc giải quyết có hiệu quả các vấn đề mới, vấn đề khó ở cơ sở, từng bước đáp ứng yêu cầu công tác dân vận trong tình hình mới.

Đẩy mạnh phong trào thi đua "Dân vận khéo" của hệ thống chính trị gắn với các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước và Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị "về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh". MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội tiếp tục đẩy mạnh việc thành lập và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức đoàn thể trong các doanh nghiệp ngoài Nhà nước; thực hiện tốt việc giám sát, phản biện xã hội, góp ý xây dựng Đảng, chính quyền; phát huy vai trò đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của hội viên, làm cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. 

Năm là, tăng cường bám sát cơ sở, địa bàn, nắm chắc và phản ánh kịp thời tình hình nhân dân, tình hình tôn giáo, dân tộc, tham mưu giải quyết kịp thời các vấn đề bức xúc, phát sinh trong nhân dân. Kỷ niệm 92 năm Ngày truyền thống công tác Dân vận của Đảng là dịp để các cấp, các ngành, đoàn thể, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức nói chung, đội ngũ cán bộ làm công tác dân vận nói riêng nhận thức sâu sắc hơn những quan điểm của Đảng và tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về công tác dân vận.

Hệ thống dân vận tỉnh nhà tiếp tục đoàn kết, trách nhiệm, không ngừng đổi mới, sáng tạo, phấn đấu thực hiện tốt nhiệm vụ công tác dân vận, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XXII và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đề ra.

Đỗ Việt Anh

TVTU, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh